تبادل
لینک هوشمند
كانی‌ها در آغاز به همان صورت كه از پوسته‌ی زمین به دست می‌آمدند، به كار می‌رفتند. برخی از این كانی‌ها كه بلورهای ظریف و پایدار در برابر فرسایش داشتند، پس از صیقل‌كاری و تراش خوردن، به عنوان آرایش به كار می‌رفتند. به این كانی‌ها سنگ‌های قیمتی یا جواهر می‌گوییم. الماس، فیروزه، یاقوت كبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقیق، مروارید، و درّكوهی از مهم‌ترین كانی‌های گران‌بها هستند.
از زمانی كه بشر به فن‌آوری ذوب كردن فلز، قالب‌ریزی و تولید آلیاژ دست یافت، كاربرد كانی‌ها نیز گسترش یافت. امروزه بیش از 40 نوع كانی و صدها تركیبی كه از آن‌ها به دست می‌آید، در صنعت كاربرد دارند. در ادامه به برخی از این كاربردها اشاره می شود.
كانی‌ها در آغاز به همان صورت كه از پوسته‌ی زمین به دست می‌آمدند، به كار می‌رفتند. برخی از این كانی‌ها كه بلورهای ظریف و پایدار در برابر فرسایش داشتند، پس از صیقل‌كاری و تراش خوردن، به عنوان آرایش به كار می‌رفتند. به این كانی‌ها سنگ‌های قیمتی یا جواهر می‌گوییم. الماس، فیروزه، یاقوت كبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقیق، مروارید، و درّكوهی از مهم‌ترین كانی‌های گران‌بها هستند.
از زمانی كه بشر به فن‌آوری ذوب كردن فلز، قالب‌ریزی و تولید آلیاژ دست یافت، كاربرد كانی‌ها نیز گسترش یافت. امروزه بیش از 40 نوع كانی و صدها تركیبی كه از آن‌ها به دست می‌آید، در صنعت كاربرد دارند. در ادامه به برخی از این كاربردها اشاره می شود.
الیوین: جواهر و مواد دیرگداز
پیروكسن‌ها: جواهر، به دست آوردن فلزهای كمیاب
آمفیبول‌ها: جواهر، پارچه‌ی مقاوم به آتش و مواد دیرگداز
میكاها: عایق الكتریكی در رادیو، تلویزیون و دیگر دستگاه‌های الكتریكی، شیشه‌ی دریچه‌ی كوره‌های ذوب فلز، كاغذ دیواری، لاستیك‌سازی، كاغذ معمولی، رنگ‌روغن نسوز، طلق سماور و چراغ آشپزخانه
تورمالین: الكترونیك، به دست آوردن بُر، جواهر
تالك: كاغذسازی، نساجی، لاستیك سازی، صابون خیاطی، صفحه كلید برق، سرامیك‌سازی، حشرهكش، عایق پشت‌بام، پودر بچه و مواد آرایشی
سرپانتین: سنگ روكار ساختمان، مواد دیرگداز، به دست آوردن منیزیم
آزبست: پارچه‌ی نسوز، توری چراغ، عایق حرارتی، لنت ترمز، لوله و ورقه‌های سیمانی. كاربرد آن به دلیل نقش آن در بروز بیماری در شش‌ها، ممنوع شده است.
كوارتز : ساعت‌سازی، ابزارهای نوری و اخترشناسی، كاغذ، شیشه، سمباده و جواهر
ارتوزها: لعاب چینی و كاشی
پلاژیوكلازها: جواهر و نمای ساختمان
كائولینیت: ظرف چینی، كاغذ، رنگ و پلاستیك
ژیپس: ساختمان‌سازی، مجسمه‌سازی، كاغذ، كند‌كننده در سیمان پورتلند، افزایش باروری خاك، بتونه‌ی نقاشی و برای رشد مخمرها در صنعت غذا.
باریت: دارو، عكس‌برداری از لوله‌ی گوارش، رنگ، پلاستیك، مواد عایق، كاغذ و گل حفاری
كلسیت: سنگ نمای ساختمان، مجسمه‌سازی، سیمان، تصفیه‌ی آب، شیشه‌سازی، چرم‌سازی، ابزارهای نوری برای ایجاد نور پلاریزه، كاغذ سازی، كشاورزی و ذوب فلزها
دولومیت: ساختن آجر برای آستر كوره‌های حرارتی و سیمان پورتلند
منیزیت: آجر نسوز، به دست آوردن منیزیم
زرنیخ: پزشكی، رنگ‌سازی، حشرهكش و تهیه‌ی ارسنیك
آپاتیت: كودهای شیمیایی و اسیدفسفریك
مالاكیت: مواد آرایشی، نمای درونی ساختمان و تهیه‌ی مس
هالیت : سدیم و كلر، شوینده‌ها، پارچه بافی، چوب‌بری، رنگرزی، چرم‌سازی، كودسازی، نگهداری مواد غذایی و خنك كننده‌ی موتور یخچال
سیلویت: به دست آودرن پتاسیم و كلر و كود شیمیایی
فلوئوریت: ذوب فلزها و ابزارها نوری
گوگرد: اسیدسولفوریك، لاستیك‌سازی، نساجی، دباغی، رنگ‌سازی، كاغذسازی، مواد منفجره، كبریت‌سازی، سم دفع آفت، كود و حشرهكش
طلا: جواهر، سكه، دندان، ترانزیستورها و دیودها، هواپیماسازی، صنعت فضا وكاتالیزور فرایندهای شیمیایی
نقره: جواهر، سكه، كاغذسازی و كاتالیزور فرایندهای شیمیایی
مس: صنعت الكتریكی و الكترونیك، لوله‌سازی، سكه، ظرف، آلیاژ، رنگ آب و سبز، آبكاری، مواد آرایشی، فرایندهای شیمیایی و محلول شوایتزر(حلال سلولز پنبه)
الماس: جواهر، ابزار برنده و سایند و سرمته‌ی حفاری
گرافیت: ساختن بوته‌ی كوره‌های فولادسازی، رنگ‌سازی، صنعت برق، نیروگاه‌های هسته‌ای، واكس و مدادسازی
از بسیاری از كانی‌ها نیز فلزهای مهمی به دست می‌آید یا در فرآیند تولید فلز به كار می‌روند:. سیدریت، مانیتیت، هماتیت و لیمونیت(آهن)، اسمیت سونیت و اسفالریت(روی)، سروزیت و گالن(سرب)، كالكوسیت، كالكوپیریت و كوپریت(مس).
نظرات شما عزیزان:
